Curatele

Curatele is een manier om iemand te beschermen die niet goed kan zorgen voor zijn of haar  geldzaken, bezit en persoonlijke zorg. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij personen die dement zijn, een andere geestelijke stoornis hebben, verslaafd zijn of hun vermogen verkwisten. De rechter stelt een curator aan die dit voor hem/haar doet. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. Hij/zij kan bijvoorbeeld niet zelfstandig contracten afsluiten of gezag over kinderen hebben. De rechter spreekt curatele alleen uit als de lichtere beschermingsvormen, beschermingsbewind en/of mentorschap onvoldoende zijn. 

De curator voert het beheer over het inkomen en vermogen van betrokkene en is wettelijk bevoegd beslissingen te nemen op het gebied van zijn/haar verpleging, verzorging, behandeling en begeleiding. De curator bepaalt of een bepaalde situatie wel of niet wenselijk is voor betrokkene. De curator grijpt is wanneer een situatie of een genomen beslissing ingrijpende negatieve gevolgen kan hebben voor het welzijn van de betrokkene. 

De curator regelt  de persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de betrokkene en is verantwoordelijk voor het beheer over de financiën. De curator betrekt de betrokkene zoveel mogelijk bij de werkzaamheden en moedigt hem/haar aan om zoveel mogelijk, voor zover de betrokkene daartoe in staat is, zelf mee te beslissen. Verder doet de curator het werk met respect voor de godsdienst, levensovertuiging of culturele achtergrond van de betrokkene.

• Regelen van de zorg met zorgverleners en behandelaars. 
• Persoonlijk contact onderhouden met de betrokkene, zodat de curator weet hoe het met de betrokkene gaat. 
• De betrokkene ondersteunen of vertegenwoordigen tijdens gesprekken met zorgverleners, behandelaars of instellingen en erop toezien dat zij zich aan hun afspraken houden. 
• In actie komen als de betrokkene niet de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft. 
• Ingrijpen als een situatie niet goed is voor de betrokkene en hij/zij zelf niet in staat is om dit in te zien. Bijvoorbeeld als de gezondheid van de betrokkene achteruit gaat. Of als het de betrokkene niet goed meer lukt om zelfstandig te blijven wonen.

• De curator beheert het geld en bezit van de betrokkene. 
• Controleert of de betrokkene zijn/haar inkomsten ontvangt, zoals loon, pensioen, toeslagen en uitkeringen. 
• Voldoet de rekeningen. 
• Keert leefgeld uit aan de betrokkene voor de dagelijkse uitgaven. 
• Doet belastingaangifte. 
• Vraagt bijvoorbeeld toeslagen en uitkeringen aan. 
• Houdt de inkomsten en uitgaven bij in een administratie. 
• Als de betrokkene veel geld heeft, belegt de curator dit met aandacht en zorg. 
• Als de betrokkene schulden heeft, tracht de curator deze op te lossen.

De betrokkene is handelingsonbekwaam en mag veel dingen niet zelf doen. Hij/zij kan bijvoorbeeld volgens de wet geen gezag hebben over kinderen en hij/zij kan geen persoonlijke beslissingen nemen zoals trouwen of een testament opmaken. In de wet staat of en onder welke voorwaarden de betrokkene bepaalde beslissingen kan nemen. De curator kan de betrokkene hierover informeren en hierin begeleiden. 

De curator mag heel persoonlijke zaken van de betrokkene niet regelen:

• De curator is niet bevoegd om hoogstpersoonlijke beslissingen te nemen of rechtshandelingen voor de betrokkene te verrichten.
• Verzoeken om echtscheiding.
• Adopteren of erkennen van een kind.
• Betrokkene laten steriliseren.
• Het laten deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek.
• Opname in een psychiatrisch ziekenhuis of zorginstelling.
• Het aanmelden voor donorregistratie.
• Het opstellen van een euthanasieverklaring of niet-reanimatieverklaring.
• Het maken van een testament. 

Er zijn meerdere personen en instellingen die een verzoek tot het instellen van curatele kunnen indienen, waaronder de instelling die betrokkene begeleid of verzorgt.

Op de website van de Rechtspraak kun je curatele aanvragen. Je kunt ook op dit overzicht een curator vinden die lid is van Horus. Je kunt vervolgens contact opnemen met dit lid. De curator zal jou verder helpen.

Curatele stopt zonder tussen komst van de rechter bij verloop van de tijd bij een tijdelijke curatele, als de betrokkene overlijdt of als de rechter mentorschap en/of bewind over de betrokkene uitspreekt. In alle andere gevallen stopt curatele alleen als de rechter curatele op verzoek en na akkoord beëindigd.